همه انسانها تجربه رویارویی با مشکلات و تصمیمگیریها را داشتهاند. تصمیمگیری بخشی از زندگی هر روزه ما میباشد. برخی تصمیمگیریها در زندگی روزمره به قدری تکرار شدهاند که زمان اندکی برای فکر کردن به آنها صرف میشود، برخی نیز شاید یکبار اتفاق میافتند اما تأثیرات عمیقی در زندگی ما دارند مانند انتخاب رشته تحصیلی، شغل و همسر. در واقع حل مشکل و تصمیمگیری نوعی مهارت است، مهارتی که میتوان آموخت و تمرین کرد. مهارتی که با روندی مرحله به مرحله سایر مهارتهای اساسی فکر کردن مانند تفکر خلاق و انتقادی را به کار میگیرد(باقری یزدی، ۱۳۸۳: ۴۵). مهارت تصمیمگیری به ما کمک میکند تا با اطلاعات و آگاهی کافی با توجه به اهداف واقع بینانه خود، از بین راهحلهای مختلف بهترین گزینه را انتخاب کرده، بکار بگیریم و پذیرای پیامدهای آن نیز باشیم.

عوامل مؤثر در تصمیمگیری:

شخصیت فرد
عوامل محیطی
میزان اطلاعات
روش و میزان پاداش یا تنبیه
اهمیت موضوع
شفافیت موضوع(همان منبع).

مهارت حل مسئله

مهارت حلمسئله یکی از مهارتهای زندگی است که به ما در حل مسائل فردی و اجتماعی کمک میکند. «حلمسئله» عبارت است از فرایند شناختی – رفتاری که توسط خود فرد هدایت میشود و فرد سعی میکند با کمک آن، راهحلهای مؤثر برای مسائل زندگی روزمره خویش پیدا کند. به این ترتیب حل مسئله یک فرایند آگاهانه، منطقی، تلاشبر و هدفمند است. حل مسئلهی ماهرانه مستلزم مقابلهی مسئلهمدار به جای مقابلهی هیجانمدار با مسائل است. اگر چه برخی از مقابلههای هیجانمدار سازگارانه هستند ولی حتی در بهترین شرایط نیز منجر به حلمسئله نمیشوند. برای این که مسئلهای را حل کنیم قبل از هر چیز باید بیاموزیم واکنش هیجانی خویش را کنترل کرده و رویکردی مسئله مدار به موضوع داشته باشیم.

مراحل حل مسئله:

تعریف و فرمول بندی مسئله
تولید و خلق راهحلهای متعدد
ارزیابی سود، زیان، معایب و محاسن راهحلها و انتخاب از بین راهحلها
به کار گیری راهحل و ارزیابی و بازنگری(فتی و عطوفی. الف، ۱۳۸۵: ۱۲).

مهارت تفکر خلاق

تفکر خلاق به معنای برقراری ارتباط میان چیزهایی که با یکدیگر ارتباطی ندارند به منظور یافتن راههای تازه و معنادار در جهت حل مسائل است. مهارت تفکر خلاق، قدرت کشف و تولید اندیشهی جدید را برای ما فراهم میآورد. مهارت تفکر خلاق به ما کمک میکند در مواجهه با حوادث ناگوار چگونه احساسات منفی خود را به احساسات مثبت تبدیل کنیم. تفکر خلاق نوع دیگر دیدن است در این تفکر هیچگاه مشکل یک عامل مزاحم به حساب نمیآید بلکه یک فرصت برای کشف راهحلهای نو و بدیع تلقی میشود که تاکنون کسی به آن توجه نکرده است. مشخصهی فرایند تفکر خلاق آزمودن و تجربه کردن است. هر تفکر خلاقی به موفقیت نمیانجامد اما اگر کودکان احساس عدم موفقیت کنند حس خلاقیتشان برانگیخته نمیشود(باقری یزدی، ۱۳۸۳: ۵۵).

در تفکر خلاق خصوصیات ذیل مشاهده میشود:

توانایی دیدن چیزها به شکل نو و تازه
استفاده از تجارب قبلی و ارتباط آنها با تجربههای جدید
انعطافپذیری فکر و درهم شکستن موانع و محدودیتها
استفاده از روشهای غیر سنتی برای حل مشکلات
عدم کفایت به اطلاعات موجود

– آفریدن چیزی منحصر به فرد(باقری یزدی، ۱۳۸۳: ۵۵).

مهارت تفکر نقادانه

تفکر انتقادی تفکری صحیح برای ارزیابی مسائل است. به عبارتی دیگر تفکر همراه با استدلال، مسئولیت، مهارت و هدف را تفکر انتقادی مینامند. فرایندی که طی آن با بررسی افکار و عقاید خود و دیگران به درک بهتری از مسائل دست مییابیم. تفکر نقادانه، توانایی تحلیل اطلاعات و تجارب است. آموزش این مهارت نوجوانان را قادر میسازد تا در برخورد با ارزشها، فشارهای گروه و رسانههای گروهی مقاومت کنند و از آسیبهای ناشی از آنها در امان باشند.

متن فوق تکه ای از این پایان نامه بود

برای دیدن جزئیات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید: